In de Volkskrant van zaterdag 21 mei j.l. las ik van de hand van Raoul du Pré de volgende opmerkingen over het hbo: “Veel hbo-instellingen nemen het niet erg nauw met de exameneisen”.
Commentaar:
Om hoeveel hbo-instellingen gaat het? Het gaat in de onderzoeken om vier van de 1200 opleidingen. Het gaat om 0,33 %. Is dat veel?
“Ze nemen het niet erg nauw met de exameneisen”, wordt er verder gesteld.
Commentaar:
Wat wordt daarmee bedoeld? Is dat niet concreter te omschrijven? Bij de onderzoeken ging het om specifieke groepen, zoals de langstudeerders. Het ging dus helemaal niet om alle exameneisen of om de exameneisen in het algemeen. Het betrof specifieke eisen.
“Bij veel opleidingen kwamen aanzienlijke gebreken bij de toetsing aan de lucht”.
Commentaar:
Hiermee valt de schrijver in herhaling. Hij doet het echter voorkomen dat het om iets totaal nieuws gaat. Als je iets maar twee keer en dan anders opschrijft dan is het meteen veel erger. Nogmaals: 0,33 % van alle opleidingen kan ik niet veel noemen. Graag had ik ook die aanzienlijke gebreken dan wat beter omschreven willen zien. Als zo tendentieus de berichtgeving over het hbo is en je houdt dat maar lang genoeg vol, dan gelooft “men” het binnenkort ook nog. Wat blijkt? In het Brabants Dagblad is vandaag een enquête gepubliceerd. Om en nabij de 66% van de reagerende lezers geeft aan dat het hbo-diploma geen of minder waarde heeft. Dat is nu net wat je bereikt met die onzinnige en onjuiste mededelingen over de kwaliteit van het hbo-onderwijs.
In dezelfde Volkskrant, maar ook in andere dagbladen van die dag, worden de maatregelen van onze staatssecretaris besproken. Er moeten meer visitaties komen en de controle moet intensiever. Dat is niet eens zo’n gekke oplossing. De controleurs mogen wat mij betreft bij mijn lessen aanwezig zijn. Ik nodig ze hierbij graag uit. Meer controle en meer visitaties zal echter meer mankracht betekenen. En werd er nu juist niet bezuinigd op overheidsfunctionarissen en op onderwijs? Wie betaalt dat? Het zal toch niet zo zijn dat dat uiteindelijk “over de rug van de hbo-student” zal gaan? Landelijke tentamens, zo luidde de tweede oplossing. Gelukkig gaven de HBO-Raad en de studentenvakbond LSVb al aan, dat een en ander bureaucratie met zich mee zal brengen. Daar zit natuurlijk niemand op te wachten. Dat hele landelijke tentamen moet dan ook nog worden opgetuigd. Wie betaalt dat dan weer? Hoe snel worden de tentamencijfers bekend? We zijn er juist als hogeschool trots op onze studenten zo snel mogelijk duidelijkheid te geven. Daarbij zijn hogescholen regionaal georiënteerd. We kunnen die kwaliteit heus wel met onze partners in de regio oplossen. Maar het ergste was de opmerking dat de kwaliteit van het hbo-onderwijs er veel beter op zou worden als alle docenten op het hbo voorzien zouden zijn van een master-titel. Ik viel van mijn stoel. Als alle docenten op het hbo de mastertitel hebben, zit daar dan niet het gevaar in dat die docenten dan met z’n allen de universiteit gaan nabootsen? Het gaat er juist om dat het hbo naast de universiteit een eigen gezicht heeft. Dat gaat dan zeker niet lukken. Is het ook niet zo dat in de leer van Kolb alle leerstijlen aan bod moeten komen in de studie en dat masterdocenten eerder geneigd zijn aandacht te schenken aan abstract en reflectief leren en dat het bij het hbo bij uitstek gaat om concreet en actief, oftewel om doeners en beslissers? Is het dan niet beter om een mix van docenten te hebben, een groep die studenten leert concreet en actief te zijn en een groep die de studenten reflectief en abstract leert te zijn? Ligt het ook niet meer voor de hand om in het hbo juist mensen uit het werkveld in te schakelen bij de lessen en zijn dat niet bij voorkeur docenten met een bachelor opleiding? En ook nog niet zo lang geleden gehoord: tekort aan docenten hbo dreigt. Wil je nu alleen masterdocenten voor het hbo aantrekken, dan zul je extra met de geldbuidel moeten rammelen. Wat is er op dit moment echter niet? Geld voor marktconforme primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden voor het hbo. Het ergste is echter dat de staatssecretaris met zijn plan voor enkel masterdocenten mijn huidige goede, ambitieuze en gedreven collega’s die enkel een bachelor opleiding hebben diskwalificeert? Waarom? Omdat zij geen kwaliteit zouden leveren? Welke kwaliteit? Heeft de staatsecretaris ooit nagedacht over hoe hij de kwaliteiten meet? Aan de kennis en kunde van de docenten, waarbij de zwarte piet, zonder enig bewijs, aan de docenten met slechts een bacheloropleiding wordt toegespeeld, is erg voorbarig zonder een gedegen onderzoek.
Kortom: ik snap dat de staatsecretaris van een daadkrachtig kabinet wil tonen ook te beschikken over daadkracht. Er is echter niet nagedacht over de achtergrond van de maatregelen. Er is ook niet nagedacht over de consequenties van de maatregelen. Er is slechts geroepen. Zelfs een door bachelordocenten goed opgeleide hbo-student zou voor dat resultaat van zijn eindwerkstuk een dikke onvoldoende krijgen, zelfs al zouden we het niet zo nauw nemen met de exameneisen.
John Lousberg (JHS)
