Handen aan het bed

Er moeten meer contacturen komen. Ook een oplossing voor het probleem in het hbo. Eerlijk gezegd: ik zou niets liever willen. Veertig uren voor de klas, bezig met kennisoverdracht, bezig met het leren van een professionele houding en met het leren van vaardigheden, discussies over de uitwerking van opdrachten, bespreken van dilemma’s etc. Geweldig lijkt me dat. Maar er is meer te doen. Het lijkt er erg op dat de politiek of de critici van het hbo denken dat we of les geven of maar wat rondhangen. In die visie kun je dat rondhangen best inruilen voor het lesgeven. Ik wil daarbij ook nog betrekken dat het docentschap in het hbo totaal anders is dan in het universitair onderwijs. De universitaire docenten weten van één vak of slechts van een klein deel van het vak heel veel. Het aantal contacturen met studenten is gering. Onderwijs is zeer zeker niet het hoofddoel. In het hbo heb je als docent meerdere vakken. Sterker nog: er heerst de gedachte dat iedere docent in ieder geval in al de inleidende vakken les geven kan. Ik geef dan ook niet les in een vak, of althans in een vak dat op de universiteit als één vak gezien zou worden. Nee, ik geef in vier of vijf verschillende vakken les. Die ik dan ook nog allemaal bij moet houden. (Dat verklaart misschien ook wel dat over de hbo-docent gezegd wordt dat hij niet alle actualiteit bij kan houden.). maar is dat wel de oplossing? Waar blijven dan al die andere werkzaamheden? Let wel: meer contacturen betekent in ieder geval meer voorbereiding. Daarnaast doe ik: mail beantwoorden van studenten, vragen beantwoorden van studenten na de les of op de gang, les voorbereiden, de les geven, tentamens maken, nakijken van tentamens, inzages, herkansingen maken en herkansingen nakijken en inzages verzorgen, lesmateriaal ontwikkelen, toepassen nieuwe ontwikkelingen, bijhouden van literatuur, bijhouden didactische ontwikkelingen, bijhouden nieuwe leerontwikkelingen en leertheorieën, mezelf scholen, collegiaal vakoverleg, collegiaal organisatorisch overleg, begeleiden afstudeerstudenten, begeleiden stagiaires, voorlichtingen geven op andere scholen over onze hbo, deelnemen aan open dagen en open lessen, bezoeken van stagebedrijven, bezoeken en overleggen met externe partners, bijhouden studentenvolgsysteem, coachen van leerlingen en/of klassen, etc etc… en oh ja: koffie drinken. Als je dus wilt dat docenten meer toe komen aan lesgeven, dan zul je toch nog wat aan die andere taken moeten doen. En dat kost…., u raadt het al, geld. Mocht u denken dat dat allemaal onzin is, dan wil ik u graag verwijzen naar een recent werkdrukonderzoek bij Avans. Daaruit bleek dat we om en nabij de 10% extra werken. Sturctureel. Dus niets van piekbelasting. Neen; we werken structureel over. Uitgaande van een werkweek van 40,5 uren per week, betekent dat dat we 44,5 uren structureel werken. Dus zo makkelijk zal het niet zijn om meer contacturen te verzorgen zonder dat andere taken in het gedrang komen. Daar zal, voor het eerst zo maar te roepen, toch eerst goed over nagedacht worden. Want anders bestaat het gevaar dat docenten zelf hun werkdruk gaan regelen door het niet zo nauw te nemen met de exameneisen. Want meer herkansers, betekent domweg meer werk.

John Lousberg (JHS)